28.10.2014 Salı

Dört hafta elimden geldiğimce müze gezmeye çalıştım. Washington DC’de çok müze var ama ne gariptir ki hiç galeri yok, hepsi NewYork’ta sanırım.

Bu dönemde dikkatimi çeken şey müzelerin bağışlarla ve üyeliklerle ayakta durduğu. Tabii ki devlet katkısı var. Düşününce giriş ücreti bile olmayan Smithsonian müzelerinin masrafının ne kadar çok olduğunu bir kere bile gezen anlar. Üstelik bu müzelerin çoğunda ayda birkaç kere ücretsiz konserler ve konferanslar bile düzenleniyor.

Bağış sistemi Türkiye’de oturmamış bir sistem. Burada ise gerek devlet gerek özel kurumların en büyük gelir kaynağı. GWU özel bir üniversite olmasına rağmen her binası o binanın alımı veya onarımı için bağış yapan bağışçının adıyla anılıyor. Gelman Library, Kogan Plaza, Rice Building, …

Dün “National Gallery of Art”ın tarihçesini okurken bunu bir kere daha anladım. 1921 – 1932 yılları arasında Hazine Bakanlığı yapan, aynı zamanda iyi bir koleksiyoner olan Andrew Mellon, Amerikanın da bir ulusal sanat müzesi olması gerektiği konusunda zamanın Başkanı Franklin Roosevelt’i ikna eder. Örnek olmak ve diğer koleksiyonerleri de özendirmek açısından Mellon, elindeki resimleri, heykelleri devlete bağışlıyor ve bunların sergilenmesi için yapılacak müzenin yapımı içinde gerekli parayı veriyor. Mimar John Russel Pope tarafından dizayn edilen müzenin yapımına 1937 yılında Meclis’in “National Mall”da gösterdiği arsa üzerine yapılmaya başlanıyor. İnşaat başladıktan bir ay sonra hem Mellon hem de mimar peşpeşe ölüyor, ama her şey onların planlarına sadık kalınarak yapılıyor. Zamanının en geniş mermer binası olan müze 1941 yılında Roosevelt tarafından açılıyor.

Zamanla müzenin koleksiyonu o kadar büyür ki yer sıkıntısı çekilmeye başlanır. Müzeye babasından sonra da bağışlarını eksik etmeyen Mellon’un çocuklarının önerileri ve bağışları ile modern koleksiyonların sergileneceği ikinci binanın yapımına başlanır. 1978 yılında açılan ve “East Wing” diye adlandırılan ikinci müze birincinin bol sütunlu klasik mimarisinin tersine çok modern. İki bina alttan koridorlarla birbirlerine bağlı olup, koridorlarda da çeşitli sergiler düzenlenmekte.

Müzeye girerken “Adopt a Gallery” ilanları görülüyor. Buna cevap veren çok insan oluyor sanırım ki, müzenin herhangi bir odasında “Mr.&Mrs. ?? Gallery” yazısını, veya “bu galerinin yeniden dekorasyonu … kişi tarafından yapılmıştır” yazısını sıkça görmek mümkün.